Ramazan Davulu

Davul birçok toplumun, kültürün çok eski çağlardan bu yana kullandığı bir alet. 

Adı ve tipi birbirinden farklı yüzlercesi olsa da davul genel anlamda bir kasnak etrafına gerilmiş deriye tokmak yardımıyla vurulmasıyla ses çıkaran bir ritim aracıdır.

Savaşlarda kullanılan davul düşmanın cesaretini kırmak amacıyla kullanıldığı gibi kendi askerini de coşturmak amacıyla kullanılırdı. Bununla birlikte Afrika'da birçok kabilenin davulu kullanarak ritimler yoluyla şifreli mesajlar gönderdikleri de bilinmektedir.

Davul bizim kültürümüzde de önemli bir yere sahip. Savaşlarda düşmanı sindirmek için kullandığımız gibi düğünlerimizde misafirleri coşturmak içinde kullanmışız. 

Artık savaşlarda davul kullanmasak ta Anadolu'nun birçok yerinde davul düğünlerde hala kullanılmaktadır. Bununla birlikte davulun bizim geleneklerimizde oynadığı en önemli rollerden biri de Ramazan ayında oruç tutacak olanları sahura uyandırmaktır. 

Eskilerin anlattığına göre Ramazan ayı geldi mi geceleri ortaya sevimli mi sevimli göbeği, elma gibi kızarmış yanaklarıyla bir davulcu çıkar şen şakrak maniler söyleyerek insanları tatlı uykularından deyim yerindeyse bir anne şefkatiyle sahura uyandırırmış.

 Ben eskilerin yalancısıyım. 

Öyle diyorlar ya ben sahur davulcusundan küçüklüğümde çok korkardım. Uzaktan gelen gümbürtü iyice yaklaşır ve en nihayetinde kapımızın dibinde bir tehdit gibi gümbürderdi.

 Bu gümbürtüde öyle mani, türkü veya eğlenen insanlar da yoktu hiç. 

 Büyüdüğümde ise daha çok sabah sabah “koğuş kalk” emrinin insanda yarattığı şok edici tahribat vardı. Bir suçlayıcı tavır, “hala kalkmadın mı sen tokmağı kafana indireyim mi” tehdidi var gecenin bir yarısında peyda olan gümbürtüde. 

Gelenekler bir toplumun hafızasıdır. Lakin bağlamından kopmuş, amacından sapmış bir etkinliği de gelenek diyerek sahiplenmenin bir anlamı yok artık. Kültür denilen kavram gelişen bir kavramdır. Durağan değildir.

Devinim içindedir. Kendini devam ettirmek isteyen kültürel öge zamanın akışına uyum gösterebilmeli. Geçmişte uykudan uyanmak için bu gümbürtüye ihtiyaç vardı belki. 

Fakat artık teknolojinin bu kadar geliştiği bir zamanda davul olmasa uyanamayacak olan insan olsa olsa zaten uyanmak istemediği için uyanmıyordur. 

Yani Ramazan davulu kendini bir gelenek olarak devam ettirmek istiyorsa ilk amacı insanları uyandırmak olmamalı. Bir nevi Ramazan'da bir sahur eğlencesi olmalıdır. 

Oruç ayının, sahurun, iftar vaktinin heyecanını insanlara yaşatacak, bu ayın ilahi yönünü insanlara hatırlatacak bir coşku olmalıdır ramazan davulu.