Kumar ve Oyunlar

Muhterem Kardeşlerim…

Kumarın haram kılınma sebebi, insanı namazdan alıkoyması ve insanları birbirine düşman etmesidir. Bunun için de, kumar sınıfına girse de, her çeşit piyango haramdır. Piyango kumardır. Kumar ise kesin olarak haramdır.

İki Âyet-i Kerime meali:

“Ey inananlar, hamr [alkollü içki], kumar, putlar ve fal okları şüphesiz şeytan işi pisliklerdir, bunlardan kaçının ki saadete eresiniz.” [Maide 90]

“Şeytan, hamr ile ve kumarla aranıza düşmanlık ve kin sokmak ister. Sizi, Allah’ı zikirden ve namazdan alıkoymak ister. Siz [zararları bilinirken] bunlardan hâlâ sakınmaz mısınız?” [Maide 91]

İkinci Âyet-i Kerimede, içki ve kumarın zararlarından sadece ikisi bildiriliyor. “Şeytan, bunlarla aranıza düşmanlık ve kin sokmak, Allah’ı zikirden ve namazdan alıkoymak ister” deniyor. Öyle diyenlerin fasit kıyaslarına göre, namazdan alıkoymazsa, kimseyi birbirine düşman etmezse, içki de helâl olur. Hâlbuki bir kimse evinde bir yudum şarap içse, yani içtiği içki namaza mâni olmasa ve kimseye zararı dokunmasa da, yine haramdır, büyük günahtır.

İki Hadis-i Şerif:

“Çoğu sarhoş eden şeyin, azını da içmek haramdır.” [Nesaî, Tirmizî]

“Bir zaman gelecek, içkinin adı değiştirilecek ve helâl sayılacaktır.” [İ. Ahmed]

Günümüzde çeşitli içkilere helâl diyenler olduğu gibi, kumar olan piyangoya da helâl diyenler çıkabiliyor. Alkollü olan her içki ve piyangonun her çeşidi haramdır.

Resulullah "sallallahü aleyhi ve sellem" içkiyi, kumarı ve çalgıyı yasakladı. (Ebu Davud)

Peki kumar nedir, ne yapılırsa kumar olur?

İbni Âbidin hazretleri buyuruyor ki: Kumar sözü, kamr kelimesinden gelmektedir. Kumarcılardan her birinin malının artmak ve azalmak ihtimali vardır. Birinin malının yalnız artması, ötekinin yalnız azalması ihtimali varsa, kumar olmaz. (S. Ebediyye)

Birkaç kimse, aralarında para, mal toplayarak piyango çekip, isabet etmeyenlerin, isabet edenlere mal, para vermelerini sözleşmeleri kumardır. (Mecelle 2169)

Kumarın haram olması için namaza mâni olmak, düşmanlığa sebep olmak gibi bir şart yoktur. Düşmanlığa sebep olsa da, olmasa da, piyango kumardır, her kumar haramdır.

Dinimizde bir şeyin haram ve küfür olduğu dört delil ile bilinir. Bunlar Kitab, Sünnet, İcma ve Kıyastır. Bundan başka delil yoktur. Gönderilen bildiride çeşitli kumar oyunlarının kağıt sayısından dolayı haram veya küfür olduğu bildiriliyor.

Halbuki İbni Âbidin hazretleri buyuruyor ki:

“Oyun ile vakit geçirmek, tavla, 14 taş ve benzeri oyunlar tahrimen mekruhtur. Bunlar, para ile, mal ile yapılırsa kumar olur, haram olur.” [Redd-ül Muhtar c.5, s.253]

Demek ki, ne çeşit oyun olursa olsun, çayına bile olsa, oynanınca haram, parasız oynanırsa tahrimen mekruhtur. Hiçbir kitapta, kumar oynayan dinden çıkar diye yazmaz.

Bildiride, “Pişpirik oynarsan 54 farzla oynarsın, tavla oynarsan İslam’ın 32 şartı ile oynarsın” gibi indi görüşler vardır. Dinimizde rakamlar üzerinden manalar çıkarmak doğru değildir. Amerika’da Peygamber olduğunu söyleyen R. Khalife isimli bir din düşmanı da, 19 rakamının kutsallığından bahsetmiştir. 19 rakamı üzerine başka numara döndürenler de olmuştur.

İslam’ın şartı 32 değil, 5’tir. Dominodaki sayılar farsçadır. Yahudilikle, Hıristiyanlıkla bir ilgisi yoktur. Abdestin farzı Hanefi’de 4 ise de, diğer mezheplerde farklıdır.

Böyle bildiriler, ya yabancıların bir oyunu veya cahil kimselerin bir düzmesidir. Kumarın haram olduğu Edille-i Şeriyye ile de sabittir. Rakamlara göre haram olduğunu söylemek çok yanlıştır. Kumar oyunları, bildiride açıklanan rakamlarla değil de, başka rakamlarla oynansa haram olmaktan çıkacak mıdır? Elbette çıkmaz. Hurafelerden uzak durmak gerekir.

Bir şeyin kumar olabilmesi için bahse giren iki veya daha fazla kişinin zarar veya kâr etme ihtimalinin bulunması şarttır. Mesela, “Sen kazanırsan ben sana vereceğim, ben kazanırsam sen bana vereceksin” şeklinde bahse girmek kumar olur. “Sen kazansan da, ben kazansam da ben vereceğim veya sen vereceksin” şeklinde olursa kumar olmaz. Yahut, biri, iştirakçilerden para almadan “Hanginiz kazanırsa ona para veya araba vereceğim” dese kumar olmaz. Kazanma olmadan, “Kur’a çekeceğim. Kim kurada çıkarsa ona vereceğim” demek de kumar olmaz.

Mubah olan herhangi bir şey ile yarışmak caizdir. Yarışan iki kimseden yalnız birinin, “Beni geçersen, sana şunu vereceğim. Ben geçersem, senden bir şey istemem” demesi veya yarışmaya karışmayan birinin, “İkinizden kazanana şunu vereceğim. Kazanmayan bir şey vermeyecek” demesi caizdir. “Kazanamayan, kazanana şunu verecek” denirse, kumar olur. Kumarcılardan herbirinin malının artmak ve azalmak ihtimali vardır. Eğer, üçüncü bir kimse, ikisinin atlarını geçmesi şüpheli olan bir at ile yarışa katılıp, “Sizi geçersem, ikinizden de alırım. Siz beni geçerseniz, size bir şey vermem, hanginiz ötekini geçerse, ondan alır” demesi de caiz olur. (Redd-ül Muhtar)

TV’lerdeki programlarda, fazla puan alana, kapıyı önce açana, mayını patlatmayana çeşitli hediyeler veriyorlar. İştirakçilerden hiç para almıyorlar. Bu kumara girmiyor. İştirak eden herkesten az da olsa para alsa, kumara girer.

Bu hususta, muteber eserlerden aldığımız yazı aşağıdadır:

Her şey ile yarış etmek ve bulmaca çözmek helaldir. Bunları kumar ile yapmak haramdır. Koşarak veya at ile ve silah ile, ok ile hedefe atmak gibi harbde kullanılan şeylerle yapılan yarışlarda, bir taraftan mal şart etmek de caiz olur. Yani iki kişiden yalnız biri, “Sen kazanırsan, ben sana vereceğim. Ben kazanırsam, sen bana vermeyeceksin” derse veya bir üçüncü kimse, “Yarışa katılanlar arasından kazanana ben vereceğim” derse caiz olur. İki tarafın da mal vermesi şart edilirse, kumar olur. Bir üçüncü kimse de yarışa katılıp, ikisini de geçerse, ikisinden de alması, ikisini de geçemezse, ondan bir şey alınmaması şartı ile, ikisinden geride kalanın, geçene mal vermesini şart etmek caiz olur.

Kur’a çekmek caiz ve sünnettir. Mülk sahiplerinin haklarının miktarlarını değiştirmek veya ortaklardan birinin hakkını yok etmek yahut hakkı olmayana pay vermek için yapılan kur’a, piyango olur, haram olur.

Kumar, yarışlarda olduğu gibi, tavla ile, dama taşları ile, iskambil kağıtları ile yapılan her oyunda, futbol oyunlarında da olur. Bunların hepsinde ve ilim adamları arasındaki kumarda, sözleri, tahminleri yanlış çıkanlar, tahminleri doğru çıkanlara mal, para vermektedir. Kumara katılanların herbirinde, hem almak hem de vermek ihtimali vardır. Kumar oynatmak, yarışmak demek değil, tahminde yanılıp yanılmamak demektir.

Allahu Teâlâ ümmeti Muhammed’i kumar oyunlarından uzak eylesin. Haramı/helali, günahı/sevabı ayırt etmeyi ve İslam dinimize uygun yaşamayı nasib eylesin. (Amin)