Büyük-küçük tüm kentlerin çok önemli caddeleri ve yolları vardır. Bazı kentlerin ticaretteki tüm yükünü o cadde ve yollar çeker. Bazı kentlerde ise, gençlerin tek gezintiye çıktığı yer olduğu için ‘mecburiyet caddesi’ diye adlandırılırlar. Ancak adı ne olursa olsun bu cadde ve yollar plansız, programsız ve öngörüsüz yapıldığı için kentler büyüdükçe bu yükü kaldıramaz ve güzelliğinin yerini eziyet almaya başlar.

Bölgede neredeyse tüm kentlerde böyle sembol cadde ve sokaklar vardır. Van’da Cumhuriyet veya Maraş Caddesi, Urfa’da Atatürk Bulvarı veya Balıklı Göl Caddesi,  Mardin’de eski yerleşim yerinin bulunduğu ve yeni yerleşim yerinde hem araç hem de insan trafiğinin yükünü çeken Diyarbakır Caddesi’ni sayabiliriz.

Şimdi Diyarbakır’la ilgili konuya geleyim. Diyarbakır’ın Sur ilçesi kentin her anlamda merkezi konumundaydı. Ticaret burada gerçekleşir ve tüm kente yayılırdı. Dolayısıyla insan sirkülasyonu da burada kat ve kat fazla olurdu. Sur aynı zamanda kentin tarih ve kültür anlamında da kalbiydi. Neredeyse tüm tarihi mekanlar bu merkez ilçede bulunuyor.

Durum şimdi böyle mi? Tabii ki hayır… 7 Haziran 2015 genel seçimlerinden sonra her şey tam tersine döndü. Sur’da kazılan hendeklerle birlikte başlayan çatışmalar ve ardından ilan edilen ve halen 6 mahallenin büyük çoğunluğunda devam eden sokağa çıkma yasaklarıyla birlikte tarihi Sur ilçesinin neredeyse tüm özellikleri yok oldu. Yok olmasa bile en azından ticaretteki eski şaşalı günlerine dönmesi herkes tarafından mucizelere bağlı olarak görülüyor.

Sur’da 1 yıldan bu yana devam eden bu fiili durum, doğal olarak tüccarları yeni arayışlara ve alternatiflere itti. Bu alternatif de merkez Kayapınar ilçesi oldu. Kayapınar; Diyarbakır’ın çok fazla geçmişi olmayan ve yapılaşmanın hızla devam ettiği bir yerleşim alanıdır. Kayapınar, Diyarbakır’ın modern yüzü olarak kabul görmektedir. 

Sur’daki tüccarların büyük bölümü ve yeni tüccarların neredeyse tamamı yeni yatırım yeri olarak Kayapınar’ı görüyor. Dolayısıyla Kayapınar’da hem mülk, hem kiralar fiyatları astronomik rakamlara ulaştı. Kayapınar’ın en gözde merkezi ise neredeyse uzunluğu 5 kilometreyi bulan 75 Metrelik Yol oldu.

Eski yerleşim merkezlerindeki cadde ve yolların belli bir süre sonra yoğunluğu kaldıramadığını herkes biliyor ve gözlemliyor. Burada yapacak bir şey yok. Ama yeni olan 75 Metrelik Yol’da bu durum şimdiden yaşanmaya başlandı.

-Bu upuzun yolda her nedense bir tane otobüs durağı bulunmuyor. Bu, soğuk ve yağışlı havalarda insanların perişan olmasına yol açıyor. 

-Bazı sürücüler bu yolda hız sınırını çok aşıyor. Bazı yerlere yeni yeni trafik ışıkları kondu ama faal durumda değiller.

-Yayaların durumu ise Allaha emanet. Yolun tamamında ne bir üst geçit, ne bir alt geçit bulunuyor.

-Tali yollardan ve göbeklerden evlerine gitmek isteyen sürücüler, dakikalarca düz yoldan gelen sürücülerin insafını bekliyor.

-En önemlisi ise yolun her iki tarafında da  sayısız kafe bulunuyor.  Bu kafelere giden vatandaşlar araçlarıyla hem ana yolu, hem de tali yolları trafiği kapatacak şekilde park ediyor. Bu da birçok kazaya davetiye çıkartıyor.

-75 Metre Yol aynı zamanda Elazığ, Şanlıurfa ve Mardin yolunu birbirine bağlayan çok stratejik bir yoldur.

-Zaten trafiği yoğun olan 75 Metrelik Yolu, şehirlerarası trafik yoğunluğundan kurtarmak gerekiyor. 

Yani anlayacağınız 75 Metrelik Yolun durumu gerçekten çok vahim. Yukarıda da belirttiğim gibi iyi planlama ve öngörü yapılmadığı taktirde 75 Metrelik Yol veya diğer kentlerde yeni açılan cadde ve yollar, daha önceki yapılan hatalara kurban gidebilir. Bizden uyarması.

Sevgiyle kalın.