Zenginler zenginleşti yoksullar borçlandı

Hemen her kriz döneminde yaşanan sonuç koronavirüs salgını krizinde de hiçbir değişiklik göstermedi. Aralık 2019'dan bu yana tüm dünyaya kabus yaşatan koronavirüs salgını döneminde, yoksulların borçları büyürken, zenginlerin banka hesapları biraz daha doldu.

Tüm dünya 12 Aralık 2019'da Çin'de ortaya çıkan yeni tip koronavirüs salgını nedeniyle çok kötü günler geçiriyor. 6 aydan bu yana insanlığa kabusu yaşatan koronavirüs salgınında şu ana kadar hayatını kaybedenlerin sayısı 471 bini aşarken, tespit edilen vaka sayısı ise 9 milyon 72 bine ulaştı. Ülkelerin sağlık sistemine çok büyük yük getiren ölümcül salgın, ekonomilere de kabusu yaşatıyor. Bu dönemde milyonlarca insan işsiz kaldı. Açlıkla mücadele etmek zorunda olan insanların sayısı ise kat kat arttı. İster halihazırda yaşadığımız salgın hastalık krizleri olsun, ister yaşanan büyük savaşlar olsun ya da başka nedenlerden ortaya çıkan krizlerde çoğunlukla değişmeyen bir kural koronavirüs salgınında da tekerrür etti. Ölümcül salgın nedenyiele yaşanayan küresel krizde zenginler daha çok zenginleşirken, yoksullar daha da yoksullaştı. Bilimsel araştırmalar da bunu doğrulayan sonuçlar ortaya koyuyor. 

Gelir farkındaki uçurum derinleşti
İngiltere'de yapılan bir araştırmaya göre, koronavirüs önlemleri nedeniyle seyahat ve eğlence masrafları azalan yüksek gelir grubundakilerin tasarrufları artarken, yoksulların birikimleri eriyor ve borçları büyüyor. Araştırmayı yapan Resolution Foundation adlı düşünce kuruluşuna göre düşük gelir gruplarına mensup hanelerin kriz döneminde borçlanma ihtimali yüksek gelir gruplarına göre iki misli arttı. Veriler, ekonominin salgın nedeniyle kapatılan sektörlerinde çalışanların ortalama tasarruflarının 1900 sterlin olduğunu buna karşılık aynı dönemde evden çalışma imkanı olanların tasarruflarının ortalama 4700 sterline ulaştığını gösterdi. Resolution Foundation iktisatçılarından George Bangham "Koronavirüs öncesinde ülkede servetleri artan ve azalan haneler arasında var olan uçurum, krizle birlikte açığa çıktı. Yüksek gelir sahibi haneler tasarruflarını artırırken, düşük gelir sahibi hanelerin çoğu tasarruflarını kullandı ve yüksek faizle borçlanmak zorunda kaldı" diyor. Daha genel olarak ve daha uzun vadede gelir dağılımı verilerinin de incelendiği araştırmaya göre, Birleşik Krallık çapında zengin ve yoksullar arasındaki uçurum da büyüyor. Bundan on yıl önce toplam gelirlerin yüzde 32'sinin elde edildiği Londra ve Güney Doğu İngiltere'nin gelir pastasındaki payı 2016 ile 2018 arasında yüzde 38'lere çıktı. Servet eşitsizliği ise gelir eşitsizliğinin neredeyse iki misline kadar çıkıyor.

En çok gençler etkilendi
Resolution Foundation geçen ay yaptığı başka bir çalışmada, Covid-19 nedeniyle işini kaybeden ya da geliri azalanların daha çok gençler olduğunu tespit etmişti. Salgının patlak vermesini izleyen üç ayı aşkın zaman içerisinde İngiltere'de 18 ile 24 yaşları arasındaki her üç kişiden biri işinden oldu ya da gelirini kaybetti. Araştırma genç işçilerin krizin etkisiyle yıllarca gelir kaybı yaşayabileceğini, ileri yaşlardaki çalışanların ise istemedikleri halde emekliye ayrılmaya zorlanabileceğini ortaya koydu.

Türkiye'de de durum aynı
Resolution Foundation adlı kuruluşun İngiltere için gerçekleştirdiği araştırma bu sonuçları ortaya koyarken, peki Türkiye'de durum nasıl? Dünyanın en büyük ekonomileri bile koronavirüsten çok kötü etkilenmişken Türkiye'nin etkilenmemesi zaten mümkün değil. Ancak veriler, Türkiye'de işsiz sayısının salgın döneminde katlanarak büyüdüğünü gösteriyor. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), koronavirüs nedeniyle yaşanan istihdam kaybını ölçmek amacıyla geniş tanımlı işsizlik verilerini hesaplama yöntemi geliştirdi. ILO yöntemini uygulayan DİSK-AR Araştırma Merkezi, Türkiye'nin geniş tanımlı işsizlik verilerini tespit etti. Buna göre ülkemizde geniş tanımlı işsizlik oranı Mart 2020'de yüzde 39.4 seviyesine tırmandı. Aynı ay işsiz sayısı ise 13.3 milyonu aştı. İşsiz kadın sayısı 5.2 milyon, işsiz erkek sayısı 8.1 milyon oldu. Geniş tanımlı işsizliğin artışının en önemli nedeninin ümidini yitiren işsizler ile iş aramayıp çalışmaya hazır olanların sayısında salgın döneminde meydana gelen artış olduğu ifade edildi. Mart 2020'de ümitsiz işsizlerin sayısı 1 milyon 174 bine, iş aramayıp çalışmaya hazır olan kadınların sayısı ise 1 milyon 528 bine yükseldi.