Zamma rağmen vazgeçilmiyor

Haber: Mehmet Kaması

Türkiye’de yaşanan olaylar, Suriye iç savaşı ve dolardaki artışın olumsuzluğundan kaçak çay da nasibini aldı. Şanlıurfalıların hiçbir zaman vazgeçemediği içecek olan kaçak çayın fiyatı yüzde 90 zam gördü. Zamdan önce kilosu 18-23 TL arasında  satılan çay, son günlerde kilosu 35-40 TL arasında satılıyor. Kaçak çayın da büyük bir kısmı dışarıdan ithal edildiği için doların artışı ve Ortadoğu’daki karışıklıklardan dolayı sınır kapılarında yaşanan sorunlar ile birlikte kaçak çayın fiyatının artmasında büyük rol oynuyor.

Çay fiyatının artması en çok kahvehane işletmecilerini etkiledi. Kahvehanelerde 50 kuruşa satılan çayın kendilerini artık kurtaramadığını belirten kahvehane esnafı, “Kaçak çay fiyatının 35-40 TL ye çıkması bizleri çok etkiledi. Kahvehanelerimizde 50 kuruşa sattığımız çay artık bizleri kurtarmıyor; zarar ediyoruz.” dedi.

Vatandaş da durumdan hiç memnun değil

Kaçak çay kültürünün en yoğun olduğu iller arasında olan Şanlıurfa’da çayın kilo fiyatının 40 TL’ye kadar çıkması vatandaşı da derinden etkiledi. Eskiden kilosunu 18-22 TL arasında alan vatandaş, son günlerde aynı kalitedeki çayın kilosunu evine 35-40 TL’ye götürüyor. Vatandaşın cebini oldukça yakan kaçak çayın fiyatından şikayetçi olan vatandaşlar ise, “Eskiden evimize beşer kilo alırken şimdi ise gelip yarım kilo ya da bir kilo alıp gidiyoruz. Biz bu çaya alışık olduğumuz için mecbur alıyoruz; yapacak bir şey yok.” diye belirtti.

Fiyatın artması esnafın işini kırdı

Şanlıurfa’da uzun yıllardır çaycılık yapan esnaflar ise Ortadoğu’da yaşanan olaylar ve doların artış göstermesi ile birlikte kaçak çayın eskisi gibi gelmediği, ithal yollarla gelen çayın yaşanan olaylardan dolayı artık gelmediğini ifade etti. Bununla birlikte eskiden 20 TL’ye sattıkları çayın kilosunu şimdi ise 40 TL’den sattıklarını belirttiler. İşlerinin olumsuz yönünün, vatandaşların eskisi gibi kilo ile almadığını belirten esnaf ise, 46 yıldır burada esnaflık yaptığını çayın fiyatının artması işlerini oldukça etkilediklerini söyledi.

‘Yurt dışından ithal edildiği için pahalıdır’

“Kaçak çay şuan zaten gelmiyor, yurt dışından ithal ediliyor. İthal edildiği için bize daha önce 27 TL’ye geliyordu.” diyen çaycı esnafı, “Doların yükselmesi ile şuan çayın kilosu bize 37 TL’ye mal oluyor. Tekel çayı da bizim vatandaşlarımız içemediği için biz de mecbur satıyoruz. Kilosu 50 TL olsa da vatandaşlarımız yine de alıp içecek. Ama ileriki zamanlarda doların düşüşe geçmesi ile vatandaşlar daha rahat edecek ve daha fazla alacak.” ifadelerini kullandı.

‘Eskiden 5 kilo alan şimdi 2 kilo alıyor’

Kendilerinin halkın ihtiyacını karşılamak için çay sattığını belirten esnaf, “Halkımız kaçak çayı kullanıyor biz de bunu bulundurup satmak zorundayız. Yani dediğim gibi kilosu 50 TL bile olsa bunu içiyor, çünkü milletimiz tekel çayını içemiyor. Vatandaşlar daha önce beşer kilo alıyordu ve bir daha gelip almıyordu. Şimdi ise gelen kişi pahalı olduğu için yarım kilo alıyor. 5 kilo alan ise 1-2 kilo alıyor. Gidip gelip tekrar alıyorlar. Vatandaşlar da bu durumdan hem şikayetçi hem de olumsuz etkileniyor. Bu ürün de ithal olduğu için elimizden gelen bir şey değil. Dolar bazında geliyor. Dolar yükseldi mi o da yükseliyor.” diye konuştu. 

Kahvehane esnafı da nasibini alıyor

Şanlıurfa’nın kültüründe oldukça önemli bir yere sahip olan kahvehane kültürü zor zamanlar yaşarken bir de üstüne gelen çay zammı ile perişan oldu. 10 yıl önce çayın kilosunu 18 TL’ye bir bardak çayı 50 Kuruştan satan esnaf, şimdi bir bardak çayı 50 Kuruşa satıp, çayın kilosunu ise 40 TL’den aldıklarını söyleyerek işlerinin gittikçe daha kötüye gittiğini ve bunun neticesinde sürekli zarar ettiklerini belirtti.