Uzmanlar uyarıyor çiftçi yakıyor

Haber: Dilek Çiftçi

Şanlıurfa’da hasat zamanın sona ermesiyle çiftçiler gelecek sezona hazırlanmak adına anız yakmaya başladı. Uzmanların, çiftçileri anız yakmamaları konusunda sık sık uyarmasına rağmen çiftçiler anız yakmaya devam ediyor. Yakılan anızlar toprağa verdiği ciddi zararın yanında birçok canlının da yanarak telef olmasına neden oluyor. Uzmanlar bu konuda denetimlerin az olduğunu ve sıklaştırılması konusunda hemfikir.

Uzmanlar uyarıyor çiftçi yakıyor

Tarlalarında kalan sapları kolay yoldan temizleme yoluna giden çiftçi, bunu yaparken topraktaki verimliliği ve canlı hayvanları da yok ediyor. Uzmanlar anız yakmanın ciddi sonuçları olduğunu ve çiftçinin anız yakmaktan kesinlikle vazgeçmesi gerektiğini hemen her platformda dile getiriyorlar. Ancak çiftçi yine de anız yakmaya devam ediyor.

Anız yakmalar toprak verimini düşürüyor

Konuyla ilgili konuşan Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Rıza Öztürkmen, “Tarım alanlarında buğday ve mısır hasadı sonrasında toprakta kalan sap-saman ve toprak altı kök (anızların) yakılması toprağın verimini düşürmekte, çevreyi kirletmekte, iklim değişimlerine neden olmakta, karbondioksiti atmosfere salmakta ve toplum sağlığına da olumsuz etkide bulunmaktadır.” dedi.

‘İkinci ürün için yakılıyor’

“Anız yakılması olayı çiftçimizin gündemine ikinci ürün yetiştiriciliği ile girmiştir.” Diyen Öztürkmen, “ Çiftçi ikinci ürünü ekebilmek için buğday hasattı sonrası hızla topraklarını işlemek ve tohum yatağını hazırlamak istemektedir. Hasat sonrası gerek yüzeyde kalan bitki atıkları ve gerekse bitki köklerinin yarattığı sertleşmiş toprak yapıları (kesekler) toprak işlemesini kısmen sınırlamaktadır. Toprak işleme makinelerinin zorlanması ve daha fazla yakıt tüketimi çiftçiyi anız yakmaya teşvik edebiliyor.” diye konuştu.

Organik madde miktarı düşüyor

Çiftçinin bu yola başvurmasının sonucunda farkına varmadan doğa ve insan yaşamına çok ciddi bir zararlar verdiğini söyleyen Öztürkmen, “Doğanın en büyük yaşayan canlı organ ve insanlığın gıda kaynağı, yaşamın güvencesi toprak eşsiz bir kapasiteye sahiptir. Anız, toprağın yapısını düzenleyen, fiziksel özelliklerini iyileştiren ve organik madde miktarını arttıran bitkisel atıklardır. Anız ve diğer organik bileşenlerin yakılmasıyla önemli maddi hasar yaratmaktadır. Tarım topraklarında organik madde miktarı % 5 civarında olması istenir. Ancak Türkiye'nin tarım arazilerinin % 64’ünde organik madde içeriği, iklimin etkisi ve ağır toprak işleme aletleri kullanılması, anız yakılması ve diğer tarım toprak tekniklerinin olumsuz sonucu olarak yaklaşık % 1’in altındadır. Bu yüzden de dünyada oldukça önemli olan toprak organik karbon miktarı Ülkemizde azdır.” şeklinde konuştu.

‘Anız yakma ekonomik doğal zarardır’

“Anız yakmanın çiftçimize ekonomik ve doğaya ekolojik zarar verdiği bilim dünyasında ispatlanmış bir gerçektir.” diyen Öztürkmen, “Tarım arazilerinde anız yakılmasıyla oluşan yüksek ısının topraktaki organik bileşiklerin topraktan uzaklaşması ile toprak ve buna bağlı olarak ürün kalitesinde düşüşlere neden olduğu biliniyor. Toprağın bitkiyi besleyen ve toprak için verimli olan organik atıklarının yakılması sonucu ortaya çıkan yüksek ısı nedeniyle aynı zamanda mikro organizmalar da yok oluyor ve toprak kalitesinde düşüşler yaşanıyor. Bundan dolayı ise çiftçilerimiz daha fazla gübre kullanmakta, ekonomik olarak da giderlerin artmasına, kimyasal madde kullanımının artmasına neden olmaktadır.” ifadelerini kullandı.

Anız yakma cezaları uygulanmıyor

Anız yakmanın cezasının olduğunun altını çizen Öztürkmen, “Anız yakılması sonucu Ülkemizde 2872 sayılı kanun gereği uydu ile tespit edilerek dekara ceza uygulamaktadır. Ancak bu kanunun incelendiğinde birçok ilde ve bir çok yetkili tarafından uygulanmadığı bilinmektedir. Dahası siyasi baskılardan kaçınmak için bürokrasimiz çiftçinin kolayına giden uygulamaya karşı çıkmamaktadır. Anızın yakılması problemine kesin çözüm üretmek için mutlak adımlar atmak, kesin çözümler üretmek artık mutlak gereklidir. Çünkü ülkemizin yakın gelecekte tarım topraklarının çok kalacağı ve verimli bir toprağının azalacağı tüm tarım camiasınca bilinmektedir.” İfadelerine yer verdi.