Şanlıurfalı göçerler TİGEM’den arazi istiyor

Ali ÇETİNKAYA - İbrahim Halil ASLAN / ÖZEL Haber / Şanlıurfa OLAY

Şanlıurfa’nın en büyük geçim kaynaklarından biri olan hayvancılıkla uğraşan göçerler, ne iskan sahibi olabiliyor ne ürünlerini pazarlayabilecekleri bir alan bulabiliyor. Birçok zorluğun yanı sıra barınak sorunu da yaşayan göçerler, yaşadıkları sorunu Şanlıurfa Olay Gazetesi Muhabirleri Ali ÇETİNKAYA ile İbrahim Halil ASLAN’a anlattı.

“DEPOLAMA İÇİN DEVLETE PARA ÖDEMEYE HAZIRIZ”

Sürekli göç halinde olan göçerler, kış aylarında hayvanlarına verecekleri yem ve arpayı depolayacak yer bulmakta güçlük çekiyor. Kendilerine ait bir arazi olmayan göçerler, yer kiralayıp, köylülere bunun karşılığında ücret ödüyor. Sabit bir yerlerinin olmasını isteyen Siverek Göçerler Derneği Başkanı Hamza Ağan, devletin kendilerine TİGEM’den arazi vermesini istiyor. Kendilerine tahsis edilecek arazi karşılığında devlete para vermeye hazır olduklarını dile getiren Ağan, “mevcut durumda hayvanlarımızın yemini zamanında alamıyoruz. Ama sabit bir yerimiz olsa hayvanların kış aylarında tüketeceği yemi zamanında depolama imkanımız olacak ve köy sakinlerine ödemekte olduğumuz ücreti devlete ödeyeceğiz” diye konuştu.

“DEVLETİN ÖNERDİĞİ ARAZİLER ASAYİŞ KONUSUNDA SIKINTILI”

Siverek Göçerler Derneği, kendilerine arazi tahsis edilmesi konusunda uzun zamanda çalışma yürütüyor. Bu kapsamda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile temas kuruldu ve uzun sürecin ardından devlet kendilerine Siverek ve Harran’da barınabilecekleri araziler önerdi. Ancak bu araziler de verimli araziler olması sebebiyle arazi sahipleri ile göçerler arasında sorun oluşturabileceği öngörüldü. Yıllardan beri köylüler tarafından kullanılan arazilerin iskana dönüştürülmesinin problem yaratacağını dile getiren Ağan, şunları söyledi: “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Siverek ve Harran ilçelerinde uygun hazine arazi tespit edilmiş olup bu iki ilçelerden birinde göçerlerin iskân edileceği söylendi. Biz de bu arazilerde doğabilecek olan asayiş problemlerinden dolayı talebi karşılayamayacağını belirttik. Çünkü belirlenen bölgeler yıllardan beri çevredeki sakinler tarafından kullanılmakta olup iskân için kullanılacak olmasının birtakım sorunlara neden olabileceğini düşünüyoruz. Bundan ötürü tespit edilen arazilerin hem verim hem de asayişten dolayı olumsuz olduğunu bir kez daha belirtmek istiyoruz.”

“TİGEM ARAZİLERİ TALEBİMİZİ KARŞILAYACAK”

Yılın büyük bir bölümünü Karacadağ bölgesindeki yaylalarda geçiren göçerler, hem hayvanlarını otlatabilecekleri hem de saman ve arpayı depolayacak alanın olması için TİGEM arazilerinin tek çare olduğunu düşünüyor. Bu taleplerinin karşılanmasını isteyen Ağan, yaptığı açıklamada, “Karacadağ göçerlerinin taleplerini karşılayacak olan en uygun alan Ceylanpınar’da bulunan TİGEM’in bünyesindeki mera alanlarıdır. Resmi rakamlara göre TİGEM’in Ceylanpınar’daki işletmesinde 405 bin 583 dekar ‘tabii mera’ arazisi varlığı bulunuyor. Bir komisyon heyeti tarafından yapılacak olan gözlem ve inceleme sonucunda TİGEM’ deki mera alanlarının istenilen düzeyde olduğu görülecektir. Biz bunu gerekli mercilere defalarca belirtmemize rağmen ne yazık ki olumlu bir sonuç alamadık. Oysa şuanda TİGEM bünyesindeki arazi varlığı talebimizi rahatlıkla karşılayacak düzeydedir. Devletimizden isteğimiz Ceylanpınar Göçerlerine sağlanan imkânın Karacadağ Göçerlerine de sağlanması ve TİGEM arazisinde iskân edilmeleridir. Bölgede hayvancılığın geliştirilebilmesi ve büyümesi bakımından bu durum oldukça önem arz etmektedir” ifadelerini kullandı.

221 GÖÇER HAK SAHİBİ OLAMADI

Göçerler, 2014 yılında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na müracaat ederek, kendilerine arazi verilmesini istedi. 117 göçere yer tahsis edilirken, 117 göçer de kapsam dışı bırakıldı. Kapsama alınmayan göçerler de hak arayışına girdi ve diğer göçerlere sunulan imkanların kendilerine de sunulmasını istiyor. Ağan, yaptığı açıklamanın devamında, “Gerekli mercilere yaptığımız başvurular sonucunda iskân başvurumuz kabul edildi ve 2014 yılında 338 adet bireysel başvuru dosyalarımızı Şanlıurfa Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne teslim ettik. Başvuruda beyan edilen bilgilerin incelenmesinin ardından 2017 yılında açıklanan sonuçlara göre;117 göçer ailesi hak sahibi olurken 221 göçer ailesi ise maliye ve kısa süreli sigortalı çalışan bireyi olduğundan dolayı hak sahibi olamadılar. Dernek olarak hak sahibi olamayan ailelerin yerinde incelenmesi ve mağduriyetlerinin giderilebilmesi için talepte bulunduk. Ama bu talebimiz reddedildi. Dernek olarak gerekli mercilere söz konusu olan bu maddenin değiştirilmesi talebinde bulunduk ve yine tarafımıza gönderilen bilgiler neticesinde bu maddenin yalnızca TBMM’de kanun teklifi verildiği takdirde değiştirilebileceğini öğrendik. Bu madde değişmediği sürece maalesef hak sahibi olamayan göçerlerimizin mağduriyetleri giderilemeyecektir” dedi.

AĞAN: BU MUAMELELER HAYVANCILIKTAN UZAKLAŞTIRIYOR

Göçerliğin, kendilerine atadan gelen bir meslek olduğunu belirten göçerler, mesleklerini tüm zorluklara rağmen sevdiklerini ancak gördükleri muamelenin hayvancılıktan uzaklaştırdığını kaydetti. Verdikleri mücadelenin sadece iyi koşullar olması için olduğunu belirten Ağan, “Günümüzde Karacadağ Bölgesinde beslediği hayvan sayısı 700 den fazla olan onlarca göçer ailesi bulunmaktadır. Göçerler şehir hayatını istemediklerinden ve ata yadigârı olan bu mesleklerini sürdürebilmek için iskân başvurusunda bulundular. Çünkü artık kışın geçirileceği alanın bulunması gerçekten kendilerini zorlamaktadır. Buda ister istemez ne yazık ki yaptıkları meslekten uzaklaşmalarına zemin hazırlamaktadır. Karacadağ bölgesindeki göçerlerin tek isteği devlet eliyle iskân edilmek ve yürekten bağlı oldukları bu ata yadigârı mesleklerini devam ettirebilmektir” şeklinde konuştu.

ŞARTLAR İYİLEŞTİRİLİRSE HAYVANCILIK GELİŞECEK

Tüm zorlu şartlara rağmen hayvancılığı bırakmadıklarını dile getiren Göçerler Derneği Başkanı Hamza Ağan, bölgede hayvancılığın fazla olduğunu ve dolayısıyla en büyük geçim kaynağı haline geldiğini söyledi.Destek verilmesi ve iskan edilmeleri halinde hayvancılığın daha da gelişeceğini belirten Ağan, “Binlerce kişiye ekmek kapısı olan bu sektörün devam edebilmesi ve geliştirilebilmesi adına, Siverek Göçerler Derneği olarak 2012 yılından beri hiçbir çıkar gözetmeden üstümüze düşen görevi layıkıyla yerine getirmeye çalışıyoruz ve çalışmaya devam edeceğiz. Biz insanların severek ve isteyerek yaptıkları mesleklerini bırakıp şehir hayatına hapsolmaları taraftarı değiliz. Üretici durumunda bulunan göçerlerin şehirlere yapacakları göç olayı istihdam sorunun yaşanmasına yol açacaktır.

Hayvancılık sektörünün bölge ekonomisi üzerindeki etkisi göz ardı edilemeyecek düzeydedir. Sayısal verilere bakıldığı zaman, Siverek İlçe Tarım Müdürlüğündeki resmi kayıtlara göre 02.11.2018 tarihi itibariyle sadece Karacadağ bölgesindeki ‘Karabahçe-İleri-Kamışlı-Eğriçay-Küptepe-Gazi-Çıkrık’ mahalleleri adına kayıtlı 155.054 adet küçükbaş hayvan bulunmaktadır. Kayıt dışı hayvanlarda göz önüne alındığında sayının 200.000 civarında olduğu tahmin edilmektedir.

Şartlar iyileştirildiği ve göçerlerimiz devlet eliyle uygun olan arazide iskân edildiği takdirde hayvancılık sektörü daha da gelişecektir. Yaşam şartlarından ve zorlu koşullardan dolayı göçebeliği bırakıp şehirlere yerleşen aileler tekrardan hayvancılığa yönelecektir. Bu durum hayvancılığın giderek önemini yitirmesine engel olup gelişmesine ve tekrardan önem kazanmasına imkân sağlayacaktır.

Kış aylarında barınılacak olan yerin belirsizliğinden dolayı hayvanların kışın tüketecek oldukları yem zamanında depolanamamaktadır. Bu yüzden göçer kişi fiyatların yükseldiği dönemde yem alışverişini yapmak zorunda kalmaktadır. Lakin devlet tarafından kendisine mera alanı tahsis edildiği zaman: ‘hayvanların kış aylarında tüketecek olduğu yemi zamanında depolama imkanı olacak ve köy sakinlerine ödemekte olduğu ücreti devletine ödeyecektir.’ Böyle bir imkânı olmadığından dolayı her yıl mağdur duruma düşmektedir” dedi.