Şanlıurfa\'da meyvecilik faaliyetleri hububatı vuruyor

Hasan Ray/Şanlıurfa OLAY

Son yıllarda Şanlıurfa'da ağaç sayısı hızla artan fıstık, badem ve zeytin gibi meyve ağaçları, hububat üretimi yapılan birinci sınıf tarım arazilerini ciddi oranda azaltıyor. Özellikle Hilvan, Bozova ilçelerinde çiftçi, hızlı bir şekilde topraklarına söz konusu ağaçları dikerek tahıl üretiminden vazgeçiyor. Artan ağaç dikimleri birinci sınıf tarım arazilerini işgal ederken hububat üretimi için tehlike çanları da çalmaya başladı.

Söz konusu meyvecilik faaliyetleri ile ilgili Şanlıurfa Olay Gazetesi olarak Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Ali Rıza Öztürkmen ile sizler için bir söyleşi gerçekleştirdik. Ali Rıza Öztürkmen, meyveciliğin her toprakta olduğunu ancak hububatın her yerde yetişmediğini belirterek söz konusu meyve ağaçlarının hububat üretimini ve fiyatlarını etkileyeceğini belirtti. 

'HUBUBATI HER YERDE YETİŞTİREMEYİZ'

Son zamanlarda Şanlıurfa'da dikilen fıstık, badem ve zeytin ağaçlarının tahıl ürünlerinin yetiştirilmesi açısından ne gibi tehlikeleri var?.

Meyvecilik her toprakta olur, ancak hububatı her yerde yetiştiremeyiz.Ülkemizin; Buğday üretiminin % 8'i, Mercimek üretiminin %36'sı ve Arpa üretiminin %11'i İlimizde gerçekleşmektedir. İlimizde Arpa Üretim Alanı 1.904.064 dekardır. Buğday Toplam Üretim Alanı 3.687.745 dekardır. Mercimek Toplam Üretim Alanı 801.240 dekardır. Toplam olarak ilimizde 6.393.049 dekar alanda hububat tarımı yapılmaktadır. Bu anlamda ilimizde hububat fiyatları ve piyasası çok önemlidir.

Devletin ya da hükümetin bu sorunların karşısında ne gibi önlemler alması gerekiyor?

Bu nedenle, buğday üretiminde verimlilik ve kalitenin artırılması için tarım alanlarının amaç dışı kullanılması ve rant uğruna betonlaştırılmasının önüne geçilmeli, ülkemizde ancak üçte biri karşılanabilen sertifikalı tohumluk ihtiyacının tamamının uygun fiyatlarla temini için gerekli çalışmalar yapılmalı, sertifikalı tohumluk kullanımı yaygınlaştırılmalı ve geliştirilmeli, sulama ve ARGE yatırımlarına hız verilmelidir.

'EKONOMİK OLARAK KAYIPTIR'

1. sınıf tarım arazilerinin meyveciliğe açılması gelecekteki tarım ili Şanlıurfa için nasıl etkileri olur?

İlimizde iyi tarım arazilerinde meyvecilik yapılması tarım arazilerinin hububat tarımından alınmasıyla olur. Ancak meyvecilik I  II Sınıf Tarım arazilerinde yapılmaması gerekir, çünkü bu alanlarda hububat tarımı yapılmalıdır. Meyvecilik III, IV ve V. Sınıf arazilerde yapılabilinir. Yani meyvecilik için çok alternatif alanımız varken iyi tarım arazilerini meyveciliğe bırakmak ekonomik olarak kayıptır. Bu konuda Ova topraklarının ülkemizin ihtiyacı olan hububat ve pamuk tarımında Siverek, Hilvan, Bozova gibi daha çok III ve IV sınıf arazileri olan bölgelerde meyvecilik özendirilmelidir.

Tarım arazilerinde artan meyvecilik ve çiftçinin diğer sorunlarından dolayı hububat nasıl bir durum içerisinde. Bunu biraz açıklar mısınız?

TUİK'e göre 2014 yılında tahıl üretimi yüzde 12,7 azaldı, buğday üretimi yüzde 13,8 oranında azalarak 19 milyon tona geriledi. Arpa üretimindeki düşüş daha fazla, arpa üretimi 2013 yılına göre yüzde 20,3 oranında azalarak 6,3 milyon ton oldu. Dane mısır üretimi yaklaşık yüzde 1 oranında artarak 6 milyon tona ulaştı. Baklagillerde de üretim düştü. Nohut üretimi yüzde 11,1 oranında azalırken, kırmızı mercimeğin üretiminde yüzde 16,5 düşerek 330 bin tona geriledi. 

'TARIMSAL GİRDİLER ARTTI'

Türkiye Şanlıurfa tarımına baktığımız zaman şu anki durumu nedir ve çiftçilere bu çerçevede ne gibi tavsiyelerde bulunuyorsunuz?

Endüstriyel bitkilerde artış var. Kütlü pamuk üretiminin yüzde 4,4 oranında artarak yaklaşık 2,4 milyon ton gerçekleşeceği tahmin edildi. Tarımsal girdiler arttığı için üretim yapmak daha da zorlaşacaktır. Ancak tüm olumsuzluklara rağmen çiftçilerin dünya piyasalarına, iç piyasadaki talebe, üretim maliyetine, verilecek desteklere, alternatif ürünlerin durumuna ve daha bir çok kriteri dikkate alarak üretim kararı vermesi faydalı olacaktır.

Türkiye'de ne kadar ekilebilir arazi var ve  şu anda en çok önem arz eden ürünler hangileridir?

Türkiye'nin ekilebilir tarım arazisi 23,9 milyon hektardır. Bunun ancak 5 milyon hektarı sulanabilmektedir. 4 milyon hektar alan ise boş bırakılmaktadır. Kalan 14,9 milyon hektarın ortalama olarak yarısında (7.7 milyon hektar) buğday ekilmektedir. Buğdaya dayalı ürünler, özellikle ekmek başta olmak üzere unlu mamullerdeki tüketimi çok yüksek olan Türkiye için buğday üretiminin büyük önemi olduğunu unutmamak gerekir.