Şanlıurfa’da güvenlik sorunu var...

Numan Babacan/Şanlıurfa OLAY

 Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi (OSAM) ve Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etütler Vakfı’nın(TESEF) hazırladığı ve Ocak’ta sunduğu “Suriyeli sığınmacıların Türkiye’ye etkileri” raporunda, sığımacıların Şanlıurfa’ya olan maddi ve manevi etkilerinin de analiz edildiği görülüyor.Yapılan araştırma ve analizlere göre Suriyeli sığınmacılar konusunda Şanlıurfa’nın en büyük kaygısı güvenlik olarak dikkat çekerken, Suriyeliler arasında istikrarsızlık çıkarmak isteyen gruplar olabileceği endişesi halk genelinde hakim olduğu belirtiliyor.  

  Sınır ili olması nedeniyle bu kaygı doğrudan hissedildiği Şanlıurfa’nın Suriye ile en uzun sınıra sahip il olduğu vurgulanırken,  sınırın karşı tarafında ise IŞİD, PYD gibi örgütlerin bulunmasının şehrin kendisini bir terör saldırısına açık hissetmesine neden olduğu ifade ediliyor. Urfa’da sivil toplum önderlerinin en büyük korkusu herhangi bir asayiş olayı ya da terör saldırısının sığınmacılara karşı nispeten iyi olan havayı çok kolay şekilde değiştirmesi riski taşıyor.

 Akrabalık güçleri gerginliği önlüyor

OSAM ve TESEF’in raporuna göre, Ocak 2015 itibariyle en çok Suriyeli sığınmacının bulunduğu illerden olan Şanlıurfa’da diğer illere göre gerginliğin düşük olmasının iki nedeni var. Birincisi şehir halkı ile Suriyeliler arasındaki akrabalık ilişkileri olarak göze çarpıyor. Urfa nüfusunun önemli kısmını Kürt ve Arap kökenli vatandaşlar oluştururken, kente gelen Suriyelilerin büyük kısmı da Kürt ve Arap kökenlidir. Aynı aşiretten Suriyeli aileler Urfa’daki akrabalarının yanına gelirken, sığınmacılar ile yerel halk arasındaki sorunlar büyümeden aşiret kuralları içerisinde çözülebiliyor.Gerginliği azaltan ikinci faktör ise sivil toplum kuruluşlarının iyi çalışması ve halkı yönlendirebilmesi olarak raporda yer alıyor. Sivil toplumun girişimde bulunarak Suriyeliler arasından kanaat önderlerini bir araya getirdiği ifade edilen raporda,  bu grubun da kendi halkını yönlendirme konusunda önemli rol oynamadığı kaydediliyor. Kanaat önderleri, yerel kültüre uyum sağlanması, suça bulaşılmaması, bir Suriyelinin yapacağı hatanın tüm Suriyelilere mal edileceği gibi telkinlerde bulunarak şehirdeki sığınmacıların tutumlarını o yönde etkiliyor.

 Ucuz iş gücü ve yüksek kira sorun oluşturuyor

Suriyelilerin büyük çoğunluğunun alt gelir grubunda yaşadığı Şanlıurfa’da fakir sığınmacıların ucuz işgücü olarak kullanılması ve yerel halkın iş fırsatlarının elinden alınmasının yarattığı tepki Şanlıurfa’da mevcut olduğu raporda belirtiliyor. Kira artışı sorununun da Urfa’da Suriyeliler ile birlikte etkisini artırdığı gözleniyor.Suriyelilerin geri dönmeyeceği düşüncesinin güçlenmesi de oluşturulan rapora göre söylemsel bir tepkinin oluşmasına neden oluyor. Şehir için en büyük risk Suriyeli sayısının toplam nüfusun %10’unu geçmiş olmasıdır. Şanlıurfa halkı her şeyden önce artık sayının artmasını istemiyor. Bunun yanında %10 oranının düşürülmesi ve yükün dağıtılmasının faydalı olacağı düşünülüyor.

 İkinci evlilikler de ciddi sorun

Şanlıurfa’da Suriyeli sığınmacıların gelmesiyle ortaya çıkan en ciddi sorunlardan biri de Urfalıların Suriyeliler ile yaptığı ikinci evlilikler olarak göze çarpıyor. Bu durum büyük bir sosyal etki oluştururken, bu durumdan yerel halktan kadınlar da büyük rahatsızlık duyuyor. Bazı erkekler ailelerini terk edip Suriyelilerle evleniyor. Bu durum aile kurumunun zarar görmesine bağlı sosyal problemleri beraberinde getiriyor.Şanlıurfa’da Suriye ile iş bağlantısının geçmişte de zayıf olması ise şehri ekonomik olarak çok fazla etkilemese de yine de Suriye’deki istikrarsızlığın şehirdeki yatırım ortamını olumsuz etkilediği raporda yer alıyor.