DÜNYANIN en verimli ovalarından bir tanesi olan Şanlıurfa'nın Harran ovası, 20 yıl önce Fırat'ın suyuyla buluşmasıyla birlikte gelen sulu tarımla, herkesin gözdesi haline geldi. Ancak yılardır yapılan bilinçsiz sulamayla topraktaki tuzlanma Harran Ovası'nda binlerce dönüm araziyi çoraklaştırdı.
Uzmanlar bununla sınırlı kalmayacağını gerekli önlemler alınmazsa bölgenin yüzde 30-40'ının aynı tehditle karşı karşıya olduğunu belirtiyor. Topraklarında birkaç yıldır istedikleri kadar ürün alamayan çiftçiler ise, arazilerini bir an önce satarak elden çıkarma peşine düştü.
Konuyla ilgili OLAY’a konuşan Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Şanlıurfa Şube Başkanı Ali Rıza Öztürkmen, Harran ovasında çok ciddi bir şekilde bilinçsiz sulama yapıldığını söyledi.Harran ovası’nın bir zamanlar dünyanın bile gıpta ile baktığı yer olduğunu belirten Öztürkmen, “ Çok ciddi bir şekilde bilinçsiz sulama yapılıyor. Bu bilinçsiz sulamada da toprakta tuzlanmaya neden oluyor. Bundan dolayı da toprakta aşırı bir yıkanma oluşuyor. Toprakta da drenaj bozukluğu da olduğu içinde hızla toprak taşınmasına neden oluyor. Çok sulamayla su, toprağın aşağısında bulunan tuzları eritiyor. Tuzları eritince tuz moleküllenip yukarı doğru çıkıyor ve bu şekilde toprağımızda birçok ürün hiçbir şekilde yetişemiyor. Biz bunu önlemek için sulama sistemlerini çok iyi düzenlememiz gerekiyor. Yetkililerden hızlı bir şekilde bunu düzenleyip hızlı bir şekilde bunun önüne geçilmesi lazım. Bizim bu topraklarımız için kaybedecek vaktimiz yok” dedi.
Öztürkmen, “ Biz bu sulama sistemiyle hem topraklarımız erozyonla Suriye’ye gidiyor hem de saniye de 40 metre küp su Harran’dan boş boş yine aynı şekilde Suriye’ye gidiyor. Biz bu Suriye’ye giden su ile Suruç ovasının yarısı sulanır. Biz şuanda Harran ovasında ancak 225 bin hektarlık alanın içerisinde 150 binlik hektarı anca sulayabiliyoruz. Biz bu geri kalan topraklarımızı su yetmediği için sulayamıyoruz. Oysa haddi hesabı olmayan bir su, boşuna Suriye’ye gidiyor. Biz öyle bir durum yaşıyoruz ki aşırı sudan dolayı çoraklaşan topraklarımız var. Hem binlerce toprağımızın suya ihtiyacı varken hem de o kadar suyu tutamayıp Suriye’ye gönderiyoruz” şeklinde konuştu.
Ovaya çözüm olarak, hükümetin yeni sulama sistemine teşvik ve destek vermesi yanında çok suya ihtiyaç duyulmayan ürünlerin ekilmesi gerektiğine dikkat çeken Öztürkmen, “Biz yeni sulama sisteminin kullanılmasını istiyoruz. Bu sistemlerden damla sulama sistemi, fıskiyeli sulama sistemi kullanan çiftçilerimize destek vermek lazım ki. Bu yeni sulama sistemine teşvik edilsin. Çok sulamanın çok ürün getirmediğini çiftçilere anlatılması gerekiyor. Bununla ilgili çalışmalar düzenlemek gerekiyor. Biz bu yeni sulama sitemini tüm ovada hayata geçirebilirsek hem su ovaya yeterdi hem de topraklarımız bu şekilde elimizden kayıp gitmezdi. Fazla ürün almamız gerektiği topraktan biz şuanda yarısını alıyoruz. Bunun yanında Pamuk çok su isteyen bir bitki ve çok su isteyen bir bitki olduğu içinfazla su veriyoruz. Öyle bitkiler var ki bunların içerisinde mısır, bazı yağ bitkileri onları biz ekimine teşvik edersek ve sulama düzenine koyarsak daha az su istediği için daha az kullanırız. Bu şekilde toprakta yerini korumuş olur” İfadelerini kullandı.
Hükümet sadece pamuğa değil diğer az su isteyen bitki ve ürünlere destek vererek teşvik edilmesini belirten Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Şanlıurfa Şube Başkanı Öztürkmen, “ Hükümetimiz pamuğa, desteği fazla verdiği için çiftçi pamuğa yöneliyor. Eğer biz mısıra, yağ bitkilerine desteği artırırsak tabi ki çiftçi bu şekilde bunlara yönlendirebiliriz. Bu şekilde hem suyumuz bize yeter hem toprağımızı korumuş oluruz. Harran ovası dünyada artık modeli düşmüş bir sulama sistemiyle sulanmıyor. Bizim ovadaki çiftçiye yapmamız gereken az suyla iyi ürün alınabileceğini göstermektir. Biz bunu gösterirsek çiftçide ürünün fazla suyla olmayacağının farkına vararak bu şekilde toprağa fazla su vermekten kaçınacak. Biz bunu bir şekilde çiftçimizi bilinçlendirip eğitmemiz lazım. Bizim Ziraat Fakültesinde yaptığımız bir çalışmada 18 bin hektar alan yaklaşık olarak yüzde 10 tuzlanmış durumdadır. Her tür bitki yetişmiyor orada bu büyük bir tehlike var. Bölgede drenaj alanların tamamlanması daha birçok yerde o yapılmamış. Birde sulamada ki az su kullanan sulama sistemlerini çiftçiye özendirilmesi gerekiyor. Bu şekilde yaparak çiftçi az su kullanarak hem toprak korunarak hem de desteklenirse ancak bu şekilde bunun önüne geçebiliriz” diye konuştu.
Öztürkmen, son olarak bereketli topraklara sahip çıkılması gerektiği noktasında herkesin elini taşın altına koyması gerektiğini sözlerine ekledi.
Yorum Yazın
E-posta hesabınız sitede yayımlanmayacaktır. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişdir.