Göbeklitepe Tanıtımında Global Hedef

Benzersiz bir tarih öncesi yerleşim yeri olarak tüm dünyanın dikkatini üzerinde toplayan Göbeklitepe, UNESCO dünya mirası geçici listesinde yer alıyor. 

İlk defa 1963 yılında keşfedilen, 1994’te ise Klaus Schmidt’in kazılarını başlattığı Neolitik Tapınak Alanı, insanoğlunun inşa ettiği en eski tapınak olarak biliniyor. Doğuş Grubu, bu önemli arkeolojik kazı alanında araştırma ve koruma çalışmalarını yürütmek, Türk kültürünü dünyaya tanıtmak ve Göbeklitepe’yi global bir ikon haline getirmek üzere Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı ile 2035 yılına kadar sürecek çok özel bir destek anlaşması imzalayarak 20 yıl boyunca hem kazıları destekleyecek hem de ziyaretçilere bütünsel bir deneyim yaşatacak. 

Doğuş Grubu’nun ana sponsorluğunda Kreatif Mimarlık tarafından inşa edilen ziyaretçi merkezinin sergi alanı içerik geliştirme ve tasarımını Tasarımhane üstlendi. İki bölümden oluşan merkez, teknolojinin de yardımı ile tarihin sıfır noktasını anlamak üzere ziyaretçilerine olağanüstü bir deneyim sunuyor. 

Ziyaretçi merkezinin yapımı sırasında hem işçilik hem de malzeme olarak yörenin imkanlarını kullanarak malzemelerin çevreci olmasına özellikle dikkat edilmiş. Merkezin yapımında kullanılan taşlar, eski dönemlerde olduğu gibi bölgedeki toprağın sıkıştırılarak tuğla haline getirilmesiyle yapılmış. Öyle ki, sadece dört ay taşların üretimi için çalışılmış, 20’ye yakın numune üretilmiş… Ziyaretçi Merkezi toplam 36 bin metrekarelik alanı kapsıyor.

Göbeklitepe yatırımını tüm dünya liderlerinin bir araya geldiği, Davos’taki Dünya Ekonomik Forumu’nda düzenlediği bir lansman organizasyonu ile duyuran Doğuş Grubu, Temmuz 2016’da T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile T.C. Dış İşleri Bakanlığı ev sahipliğinde İstanbul’da gerçekleştirilen 40. UNESCO World Heritage Committee’de Göbeklitepe tanıtım alanını kurmuştu. 

Program dahilinde gerçekleştirilen seminerde Doğuş Grubu’nun Göbeklitepe ana sponsorluğu, özel kurumların kültürel mirasları uzun dönemli desteklemesi bakımından örnek ‘case’ olarak ele alındı. 

Dünya üzerindeki benzer projeler için emsal teşkil eden ve UNESCO tarafından da örnek sponsorluk modeli olarak alınan Göbeklitepe projesi, Şanlıurfa’da özellikle Harran Ovası’nı 30-40 kilometrelik mesafelerle hilal şeklinde çevreleyen tepelerde 80 dönümlük bir alanı kapsıyor. 

Yapılan arkeolojik araştırmalar, Neolitik Tapınak Alanı’nın dönem insanlarının belirli zamanlarda bir araya gelerek ibadet ettikleri bir yer olduğunu gösteriyor. 

Geçen yıl Mart ayında yapımına başlanan Göbeklitepe Ziyaretçi Merkezi'nin yakın bir tarihte açılması bekleniyor. 

UNESCO'DAN GÜZEL HABER BEKLİYORUZ 

Doğuş Grubu Başkanı Ferit Şahenk, 2015 yılında Davos’ta tanıtımını yaptığı Göbeklitepe’nin dünya mirası listesine alınması için kazı çalışmalarına destek olmanın yanı sıra ziyaretçi alanı, canlandırma merkezi, alana ulaşan bir kilometrelik yol, otopark, güvenlik, altyapı ve lojistik çalışmalarını kapsayan kriterleri tek tek yerine getirdiklerini bildirdi. 

Üç yıl önce başlayan sponsorluk anlaşması kapsamında şu ana kadar Göbeklitepe'ye 15 milyon dolar harcandığını bildiren Şahenk, şu bilgileri aktardı:

''Ziyaretçilere bütünsel bir deneyim yaşatan canlandırma merkezi için harcanan 9.5 milyon doların, 6.4 milyon doları Urfa yöresinden sağlanan malzemeler için kullanıldı. Ziyaretçi merkezi dahil olmak üzere yapılan her şey de monte mantığı ile inşa edildi. Bölgenin toprağından yapılan toprak duvarlar gibi.  İleride sismik çalışmalarda yeni kazı alanları keşfedilirse, orijinal yolun üzerine döşenen bir kilometrelik yol dahil olmak üzere yapılan tüm donatılar zemine zarar vermeden sökülebilecek durumda.

Kültür ve Turizm Bakanlığı ile çok özel bir destek anlaşması imzaladık. UNESCO Dünya Mirası geçici listesindeki Göbeklitepe için yaptığımız bu anlaşma, dünyadaki benzer projeler için de örnek teşkil ediyor. UNESCO bu modeli örnek sponsorluk modeli olarak anlatıyor.

20 yıl için 20 milyon dolarlık bir destek verilecek. Göbeklitepe’yi gezmeye gelen ziyaretçiler için bir ziyaretçi merkezi inşa edildi. 

İki bölümden oluşan Göbeklitepe Ziyaretçi Merkezi, teknolojinin de yardımı ile tarihin sıfır noktasını anlamak için gelenlere olağanüstü bir deneyim sunuyor.

Ziyaretçi merkezinin yapımı sırasında hem işçilik hem de malzeme olarak yörenin imkanlarının kullanılmasına özen gösterildi.

Merkezin yapımında kullanılan taşlar, eski dönemlerde olduğu gibi bölgedeki toprağın sıkıştırılarak tuğla haline getirilmesiyle yapıldı. Sadece dört ay taşların üretimi için çalıştık.

800 metreküp toprak taş imalatı gerçekleştirdik. Bu sayede bölgeye yaklaşık 6.5 milyon dolarlık bir katma değer sağlanmış oldu. Ören yerinin uluslararası arenada duyulması için iletişim desteği de vereceğiz. UNESCO, geçici listede olan Göbeklitepe’nin asıl listeye alınıp alınmadığını haziran veya temmuz ayında açıklayacak. Beklentimiz alınacağı yönünde. Amacımız, Türk kültürünü dünyaya tanıtmak üzere; Göbeklitepe’yi holistic marka yaklaşımıyla dünyaca tanınan, global bir ikon haline getirmek.”

Berin Somay (Alem.com.tr) -  Songül Hatısaru (Milliyet)