Çin / Türkiye ilişkileri

Çin hükümeti salgının yayılma hızını önlemek için kararlı önlemler aldı, Türkiye de ne kadar büyük bir devlet olduğunu ve Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde ülkemizin son yıllarda başta sağlık ve insana verilen değer alanlarında çok önemli atılımlar yaptığını bir kez daha ortaya koydu Müslüm ABACIOĞLU:  Öncelikle dünyanın gündemi ile başlamak istiyoruz. Pandemi. İlk çıkış yeri Çin ve dünya ülkelerinde salgın halen devam ediyor. Pandemi ilk dönemlerini siz Çin’de birebir yaşayanlardansınız. O dönem Çin’de neler yaşandı. Ve pandemi size göre Çin’i ne kadar etkiledi?

Büyükelçi A.Emin ÖNEN: Sizin de ifade ettiğiniz gibi Çin, Koronavirüs salgınının sıfır noktası. Bu yılın başında Covid-19 olarak adlandırılan virüsün yayılmaya başlamasının ardından, Çin hükümeti salgının yayılma hızını önlemek için kararlı önlemler aldı. Öncelikle vakaların görüldüğü Vuhan ve civar şehirlerde karantina önlemleri alındığını, sonrasında ülke genelinde başta maske zorunluluğu ve okulların kapatılması, evden çalışmaya yönelik uygulamalar vb olmak üzere karantina tedbirleri alındığını gördük.

Bu süreçte biz de Büyükelçilik olarak Çin’in Vuhan şehri ve karantina uygulanan diğer şehirlerde yaşayan Türk vatandaşlarımıza tek tek ulaşıp bu zor süreçte yanlarında olduk. Sonrasında çok başarılı bir tahliye operasyonu ile buradan ayrılmak isteyen vatandaşlarımızı ülkemizden gelen askeri kargo uçağımızla tahliye ederek Türkiye’ye geri getirdik.

Salgının ilk ortaya çıktığı ülke olduğu için Çin’de Covid-19’la mücadele konusunda önemli bir tecrübe ve bilgi birikimi oluştu. Bizde büyükelçilik olarak Çin’in salgınla mücadele konusundaki attığı adımları ve aldığı tedbirleri yakinen takip edip Dışişleri Bakanlığı başta olmak üzere ilgili devlet kurumlarımızla paylaştık.

Bugün Çin’deki günlük vaka sayılarının neredeyse tek haneli rakamlara indiğini ve virüs salgınının büyük oranda kontrol altına alındığını görüyoruz. Çin’in bu kazanımı sağlamasında en önemli faktör, salgının önlenmesi için devlet tarafından alınan kararlar vatandaşın harfiyen uymasıdır.

Bütün dünyada yaşanan bu kriz, Türkiye’nin ne kadar büyük bir devlet olduğunu ve Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde ülkemizin son yıllarda başta sağlık ve insana verilen değer alanlarında çok önemli atılımlar yaptığını bir kez daha ortaya koydu. Ülkemizde son yıllarda büyük yatırımlarla yenilenen ve kapasitesi artırılan sağlık altyapısıyla tüm sağlık hizmetleri ücretsiz veriliyor.

Fakat Türkiye’de devletimizin aldığı bütün tedbirlere rağmen günlük vaka sayısında istenilen düşüş ne yazıkki sağlanabilmiş değil. Bunun en büyük nedeni de malesef vatandaşlarımızın başta maske kullanımı ve sosyal mesafe gibi önlemlere tam olarak riayet etmemesidir.  Buradan sizin aracılığınız ile bir kez daha vatandaşlarımızı kurallara uymaya davet ediyorum. Evde sıkılmak ve maskeden sıkılmak, hastanede sıkılmaktan çok çok daha iyidir. Devletimizin aldığı kurallara harfiyen uyarak, devlet millet işbirliği ile salgını en kısa sürede yenelim.

Çin’e yardım eli uzatan ilk 2 ülkeden birisi olduk, ‘Teşekkürler, Kara gün dostu Türkiye’ yorumlarıyla ülkemize teşekkürlerini ilettiler

Müslüm ABACIOĞLU: Türkiye Çin’e ilk tıbbi desteği veren ülke oldu. Bunda sizin de payınızın çok olduğu kamuoyu tarafından biliyor. Göreve geldiğiniz günden sonra da Türkiye – Çin arasında ikili ilişkiler her alanda arttı. Bu konuda neler söylemek istersiniz?

Büyükelçi A.Emin ÖNEN: Çin’de salgının en kötü günleri yaşanırken Türkiye olarak tıbbı yardım malzemesi göndererek Çin’e yardım eli uzatan ilk iki ülkeden birisi olduk. Vuhan’dan vatandaşlarımızı tahliye etmek için gelen askeri uçakla birlikte getirilen yardım malzemelerini Ocak ayı sonunda teslim ettik. Bu yardım hem Çin devleti hemde halkta büyük memnuniyet uyandırdı. Türkiye’nin yardımı ile ilgili haberler hem Çin basınında geniş yer bulurken, sosyal medya kullanıcıları da ‘Teşekkürler, Kara gün dostu Türkiye’ yorumlarında bulunarak ülkemize teşekkürlerini ilettiler. Daha sonraki aylarda TİKA, AFAD, İGA, Sağlık Bakanlığımız ve TİM gibi kuruluşlar da Çin’e tıbbı malzeme yardımları göndererek bu alandaki işbirliğimizi perçinlediler

İkili ilişkiler konusuna değinirsek; Pekin Büyükelçisi olarak göreve başladığımız günen bu yana Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın bizlere çizdiği vizyon ve liderlik doğrultusunda iki ülke arasındaki ilişkileri çok boyutlu olarak geliştirmek için büyük bir gayret içinde olduk. Bugün Çin ekonomi, ticaret, yatırımlar, sivil havacılık, altyapı, enerji ve turizm gibi alanlarda önemli ortaklarımızdan birisidir. İfade ettiğim bütün bu alanlarda da Çin ile ilişkilerimizin gelişmesi için çalışmaya devam ediyoruz.

 Çinli sanatçı, yazar, gazeteci ve internet ünlülerinden oluşan 10 farklı gurubun Şanlıurfa ve Göbeklitepe’yi ziyaret etmesini sağladık

Müslüm ABACIOĞLU: Türkiye bir turizm ülkesi ve dünya pazarından aldığı pay her yıl artıyor. Çinliler de son dönemde tatil seçeneklerini Türkiye’den yana kullanıyorlar. Sizde Şanlıurfalısınız ve Şanlıurfa denilince de akla Hz. İbrahim Peygamber ve Göbeklitepe geliyor. Kendi şehriniz için özel bir çalışma yaptınız mı?

Büyükelçi A.Emin ÖNEN: Türkiye’ye gelen Çinli turist sayısında bu salgına kadar büyük bir ivme yakalamıştık. 2017 yılında 250 bin olan Çinli turist sayısının 2019 yılında 500 bine çıktığını görmekten büyük bir memnuniyet duyduk. Çünkü 2 yılda Çinli turist sayısında yüzde 100 oranında artış yaşanmasında bizim Çin’de ülkemizi tanıtmaya yönelik gerçekleştirdiğimiz çalışmaların büyük katkısı oldu.

Turizm konusunda yakalanan bu ivmenin temelinde Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın ve ÇHC Devlet Başkanı Sayın Xi Jinping’in mutabık kaldığı 1 milyon Çinli turist hedefi yatmaktadır. Bizler de bu ortak hedef doğrultusunda Çinli turist sayısını artırmak için ülkemizin tanıtımına büyük önem verdik. 2018 yılını Çin’de Türkiye Turizm Yılı olarak kutladık. Bu kapsamda geçtiğimiz yıl boyunca Çin genelinde sergiler, konserler, turizm fuarlarına katılım ve Türk yemekleri haftaları gibi 60’ın üzerinde etkinliğe imza attık.

Türkiye’nin Çin’de tanıtılması noktasında geleneksel yöntemlerin yanı sıra “Türkiye’yi Çinlilerin gözünden tanıtma” anlayışını benimseyerek Çin’deki “influencer” olarak tabir edilen internet ünlüleri, gazeteciler ve sanatçılardan oluşan ve takipçi sayıları milyonları bulan onlarca grubu ülkemizin farklı güzelliklerini keşfedebilmeleri için Ege, İç Anadolu, Akdeniz ve Güneydoğu illerimizi ve UNESCO dünya mirasları listesinde yer alan Göbeklitepe’yi kapsayan ziyaret programlarıyla ülkemizde ağırladık. Türkiye’nin güzelliklerine hayran kalan bu grupların sosyal medyada yaptıkları paylaşımlar da özellikle Çin kamuoyu nezdinde de ülkemizin tanıtıma somut katkı sağlamıştır.

Türkiye’ye gelen Çinli turist sayısını daha da artırabilmek ve Liderlerin belirlediği 1 milyon hedefine ulaşabilmek için iki ülke arasındaki doğrudan uçuş sayısında da kayda değer artışlar yaşanması gerekiyordu. Bu nedenle Türkiye ve Çin sivil havacılık kurumları arasında iş birliklerini artırmaya yönelik girişimlerimiz çok şükür sonuç verdi ve 2019 sonu itibariyle iki ülke arasındaki uçuşlarda yüzde 50 oranında artış yaşanmasını sağladık.

Tabiki memleketimiz olan Şanlıurfa’mızın tanıtımı bu faaliyetlerimiz içinde hep özel bir yer aldı. Bu güne kadar Çinli sanatçı, seyahat yazarı, gazeteci ve internet ünlülerinden oluşan 10 farklı gurubun Şanlıurfa’mızı ve Göbeklitepe’yi ziyaret etmesini sağladık. Ayrıca Çin’de düzenlenen turizm fuarları ve tanıtım etkinliklerinin tamamında memleketimizin tanıtımına ayrı bir yer verdik.

Türkiye’ye gelen turistlerin büyük kısmı yaz aylarında deniz, kum ve güneş turizmini tercih ederken, Çinli turistler aksine daha çok kültür ve tarih turizmine ilgi duymaktadırlar. Bu nedenle Şanlıurfa Çinli turistler için önemli bir cazibe merkezi olma potansiyeli taşımaktadır.

Virüs salgın nedeniyle uluslararası uçuşların durdurulması ülkelerimiz arasındaki turizm faaliyetlerinde duraksama yaşanmasına neden oldu. Bu nednele bir an önce Türkiye-Çin arasındaki uçuşların yeniden başlaması ve Çinli turistlerin ülkemize ve Şanlıurfa’mıza yeniden ziyarete başlamasını diliyoruz.

Çin’e ihracat yaptığımız ürünlerin çeşitliliğini artırmayı amaçladık

Müslüm ABACIOĞLU: Çin’den yüksek teknoloji ve sanayi yatırımlarını Türkiye’ye çekerek Türkiye üzerinden üretim yapılması için neler yapabiliriz?

Büyükelçi A.Emin ÖNEN: Çin ile ticaretimiz son yıllarda sürekli artan bir ivme içinde olmuş ve Çin bugün ülkemizin en büyük ticaret partneri haline gelmiştir. Çin ile artan ticaretimizi dengeli ve kazan kazan anlayışına dayalı bir şekilde geliştirmek Büyükelçi olarak göreve başladığım ilk günden itibaren en önemli önceliklerimden oldu.

Bu amaca ulaşmak için önce Çin’e ihracat yaptığımız ürünlerin çeşitliliğini artırmayı amaçladık. Gıda ürünleri ihracatımız bu noktada özellikle üzerinde durduğumuz bir alan oldu. Urfa’mızda önemli bir üretimi gerçekleştirilen Urfa Fıstığı’nın yanı sıra Kiraz, su ürünleri ve süt ürünlerinin Çin’e ihracatını mümkün kılan düzenlemelerini hayata geçirdik.  Kanatlı eti, narenciye, defne yaprağı, et ve et ürünleri, nar, iç badem, elma ve kivi ürünlerinde de çalışmalarımız sürüyor.

Tarım ürünlerinin yanında Çin’e daha yüksek katma değerli ihracatı mümkün kılarak, Çin ile ikili ticaretimizi daha sürdürülebilir ve dengeli bir yapıya kavuşturmak istiyoruz. Bu nedenle sizin de bahsettiğiniz gibi Çin’den ülkemize doğrudan yatırım çekmek büyük önem taşıyor. Bu amaca ulaşmak içinde Çin’de her platformda ülkemizdeki yatırım fırsatlarını anlatıyoruz.

Bu çabaların bir ürünü olarak Türkiye’deki Çinli şirket sayısında da bir artış yaşandığını görmek bizi mutlu ediyor. Bugün ülkemizde lojistik, elektronik, enerji, turizm ve gayrimenkul sektörleri başta olmak üzere birçok sektörde faaliyet gösteren 1000’i aşkın Çinli şirket bulunuyor. Salgın sonrası ülkemizdeki Çin yatırımları ve Çinli şirketlerin sayısının artarak ülkelerimiz arasındaki dış ticaretimizi daha dengeli bir şekilde artması için çalışmaya devam edeceğiz.

Çince yayına başlayacak olmanızı, Türkiye – Çin ilişkilerinin gelişmesine verilen önemli bir katkı olarak görüyorum, kutlarım

 Müslüm ABACIOĞLU: Haber sitemiz kısa bir süre sonra Çince yayınlarına da başlayacak. Türkiye’den Çince yayın yapan ikinci haber portalı olacağız. Bu konuda neler söylemek istersiniz?

 Büyükelçi A.Emin ÖNEN: Çin’in bulunduğu coğrafya ülkemizde ‘Uzakdoğu’ olarak tanımlanmasına rağmen dilimizde ‘Uzakbatı’ diye kelime yok. Çin’in uzak olduğu algısı bizim kültürel ve ekonomik olarak iletişim kurmamızı engellemiş. Bundan dolayı da Çin’i öğrenirken Batı kaynakları üzerinden öğrenmişiz. Bu nedenle iki ülkenin birbirini doğru ve birinci kaynaklar üzerinden okuyup anlaması iki ülke arasındaki ilişkilerin daha da köklenmesi için büyük önem taşıyor.

Çince olarak yayınlara başlayacak olmanızı bu nedenle çok önemli bir adım ve Türkiye-Çin ilişkilerinin gelişmesine verilen önemli bir katkı olarak görüyoum. Bu vizyoner adımı atan herkesi içtenlikle kutlarım.