4 maddede Urfa tarımını yeniden canlandırmak

(Mutlu GÜNEŞ/Şanlıurfa OLAY)

Bakanın bu açıklamasına karşın Şanlıurfa, girdilerdeki artışlar, enerji sorunu, desteklemelerin yetersizliği başta olmak üzere tarım politikalarındaki birçok olumsuzluğun etkisiyle sulama projelerini ekonomik kazanca dönüştürebilmiş değil.

Birçok ilde olduğu gibi Şanlıurfa'da da borcunu ödemekte zorlanan bazı çiftçiler üretimden çekilmeye başladı. Ülke genelinde tarımdan para kazanamayan çiftçilerin 3.2 milyon hektar toprağını işlemekten vazgeçtiği ifade ediliyor.

Odatv yazarı Mustafa Kaymakçı, ’Çiftçilerin yeniden topraklarını işlemesine geri dönüşü nasıl sağlanır?' sorusuna yanıt ararken şu önerileri gündeme getirdi:

''Desteklemelerde Hedef Kitle, Aile İşgücü Temelli Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler Olmalı

Nedeni şu;3.2 milyon hektar tarım arazisini işleyemeyen çiftçilerin büyük bir çoğunluğu, aile işgücü temelli küçük ve orta ölçekli işletmelerde tarım yapıyorlardı.

Bu çiftçiler para kazanamadıkları için toprakların ekemediler ve kurtuluşu kentte göç etmek zorunda kaldılar.

Aslında Türkiye’nin bütününde de tarımsal işletmelerin büyük bir çoğunluğunu, aile işgücü temelli küçük ve orta ölçekli işletmeler oluşturuyor.

Desteklemelerde hedef kitle bunlar olmalı.

Ancak küçük çiftçilere yapılan desteklemeler prim düzeyinde kalmamalı, çünkü devlet prim verdikçe sanayici de alım fiyatlarını düşürmekte.

Desteklemelerde prim yerine, çiftçinin eline iyi bir fiyat geçmesi için devlet başlıca iki araç ile piyasaya müdahale etmeli.

Bunlardan biri stratejik olarak belirlenen “Tarımsal Kitler”dir.

Diğer bir araç ise kooperatiflere alım için finansal destek sağlamak şeklinde de olabilir ya da örneğin mandarin üreticisinin perişan olup aracıların eline düşmemesi için kooperatiflere bölgelerde yeterli soğuk hava tesisleri kurması için kredi açması şeklinde de olabilir. 

TARIMDA KOOPERATİFLEŞMEYE DESTEK VERİLMELİ VE SANAYİCİ OLMALARI SAĞLANMALI

Nedeni şu; 3.2 milyon hektar tarım arazisini işleyemeyen çiftçilerin büyük bir çoğunluğu, ekonomik anlamda örgütsüz. Kooperatifleri yok ya da yetersiz. Ürünlerini değer fiyata pazarlamak olanakları yok.

Türkiye’nin bütününde olduğu üzere tarımsal kooperatifleşmenin etkin bir duruma getirilmesi için:

-      Üretim sürecinde girdi ve ara malları sağlama ile ürünlerin işlenmesi(ortak makine parkları, kaba ve yoğun yem üretimi, ortak sağımhane, soğuk zincirin sağlanması) ve pazarlamasına olanak sağlamak için kooperatiflere verilen kredilerin faizleri düşürülmeli ve geri ödeme süresi uzatılmalı.

-       Koop’ların girdileri ve işledikleri malların Katma Değer Vergileri düşürülmelidir.

-       Tarımsal kooperatifler aracılığıyla çiftçilerin sanayici olmaları sağlanmalıdır. Katma değer bu şekilde çiftçi eline geçebilir. Çiftçilerin tarımsal amaçlı koop’lar altında örgütlenmeleri durumunda, pazara çıktıklarında örgütlenmiş aracı ve sanayici karşısında pazarlık ve rekabet güçleri şansları vardır.

-       Çiftçilerin koop’lar aracılığıyla mallarını pazarlamaları için yerel yönetimler katkıda bulunmalı ve il ve ilçe düzeyinde satış yerleri sağlanmalı. Bu bağlamda yerel üretim ve yerel tüketim yaklaşımı öne çıkarılmalıdır.

 TARIMSAL KİTLER YENİDEN KURULMALI

Nedeni şu; 3.2 milyon hektar tarım arazisini işleyemeyen çiftçilerin büyük bir çoğunluğu, aracılar, örgütlenmiş büyük sanayiciler ve dev Alış Veriş Merkezleri karşısında pazarlık güçleri yok denecek düzeye gelmiş bulunmakta.

Bu nedenle kamunun yeniden;

SEK, ESK ve de Tekel gibi “Fiyat Düzenleyici Kitler”,

TİGEM, TGSAŞ/İGS AŞ gibi “Girdi Üreten Kitler” İle

Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri gibi “Tarımsal Kredi Kitler”inin yerine geçecek yeni kitlerin kurulması, kaçınılmaz bir zorunluluk olarak görülmeli.

Kısaca çiftçilerin kooperatifler eliyle kendi sanayi kuruluşlarını kuruncaya ve güçlü oluncaya değin “Tarımsal Kitler” yeniden devreye girmelidir.

Doyuran, giydiren ve gıda egemenliğine sahip bir Türkiye dileğiyle...''